Kunstenaar van de maand: R. Clous

Elke maand houd ik een telefonisch interview met een kunstenaar waarvan de Kunstuitleen werken heeft in de collectie. Deze maand een interview met R. Clous (28 april 1940, Haarlem)  over zijn werk ‘Regenwoud 15’

I. “Als ik naar uw werk ‘Regenwoud 15’ kijk, zie ik een kakofonie van planten en dieren gesitueerd op een tafel. Hoe kwam u daarbij?”

C. “Het kwam eigenlijk door de Kunstuitleen in Haarlem. Ik was met een serie kleuretsen over het tropisch oerwoud in Borneo bezig, waar ik toen onlangs een prachtige reis had gemaakt. Zij vroegen aan mij of ik een werk wilde maken met als onderwerp een tafel. Dat heb ik gebruikt als uitgangspunt voor deze specifieke kleurets. Meerdere kunstenaars kregen diezelfde opdracht en zo deed ik mee aan een groepstentoonstelling met heel uiteenlopende werken maar met een tafel als gedeeld onderwerp.”

I. “Komen die vruchten en die vogels zo uit uw hoofd? Heeft u alles opgeslagen tijdens uw reis?”

C. “Ja, voor een groot deel wel. Ik maak ook foto’s die ik gebruik voor mijn werk. Tijdens mijn reis moest ik overigens wel oppassen met foto’s maken in het oerwoud. Orang-oetans zijn gek op fototoestellen ze worden regelmatig van toeristen ontvreemd.

Als ik op reis ga probeer ik me altijd zo goed mogelijk voor te bereiden door veel te lezen en te bekijken. Wat ik bijvoorbeeld prachtig vind om te weten is dat die hoge plankwortelbomen met hun wortels in het water staan en dat helemaal bovenin orchideeën groeien, epifyten genoemd, dat is een verzamelnaam voor orchideeën, bromelia’s en anthurium salfinea’s, planten en plantensoorten die bij voorkeur in oksels van takken groeien in een mossig bedje. Ze groeien daar omdat ze op die manier het meeste licht kunnen opvangen. Eigenlijk zijn het parallelle werelden. Dat zijn dingen die mij bezig houden als ik aan mijn tekeningen werk.

Op het werk ‘Regenwoud 15’ is ook de Groene bekerplant te zien (bovenin) door verspreiding van geur vangen ze insecten. De paarse vruchten op de tafel zijn Doerians. Op de bast van die plankwortelbomen groeien allerlei verschillende soorten varens. Een complexe wereld waar voor ons mensen nog heel veel van te leren valt.”

I. “Doerians zijn toch stinkende vruchten die je een vreemde sensatie geven als je ze eet? Ik heb gehoord dat de geur van de vrucht zo sterk kan zijn dat je er van kunt flauw vallen.”

C. “Ja, dat klopt. Vanwege de doordringende geur van waterstofsulfide is het bij sommige bus- en Luchtvaartmaatschappijen in Aziatische landen verboden om een doerian mee te nemen.”

I. “Heb je ze gegeten?

C. “Niet bewust maar het zou maar zo kunnen. Soms weet je niet precies wat je eet.

Zo’n idee over de opbouw van een bio-systeem of anekdotes uit het dagelijks leven kunnen voor mij een reden zijn om ze te verwerken in mijn beelden.

Zoiets kan ook thuis voorkomen. Zo belandde ik eens midden in een avontuur. Ik woon aan het Spaarne en onder een treurwilg zag ik een visser. Uren zat die visser daar en boven hem in de boom zat een reiger. Plotseling duikt de reiger in het water en hij heeft een vis……maar ook de hengel! Met vis en hengel vliegt het beest weg. De visser rent er achteraan. Zijn geavanceerde hengel met vis! Waarschijnlijk was hij even ingedut op het moment dat de reiger zijn slag sloeg. Een prachtige gebeurtenis. Ik ging onmiddellijk naar huis met nieuw voedsel voor mijn werk.”

I. “Dat is een vreemd en grappig avontuur. Ik hoop dat het goed afgelopen is met de reiger.
Zou je iets willen vertellen over het procedé van zo’n kleurets?”

C. “Het is een proces waarbij een tekening in metaal wordt uitgebeten door een zuur met het doel er een afdruk van te maken. Mijn kleuretsen worden vervaardigd met vier zinken kleurplaten die bij het afdrukken op de etspers precies over elkaar passen. Per plaat druk ik een andere kleur op papier. Zo ontstaat een rijkdom aan kleuren.”

Op dit moment werkt Clous aan een serie schilderijen over de nieuwe opgespoten duinen tussen Camperduin en Petten een verdedigingswerk om de Hollandse kust te versterken. Hij vertelt dat hij gefascineerd is door de Machinerie die nodig is om deze natuurlijke barrière op te werpen, zandschepen, zandzuigers etc. Hij kende het gebied al erg goed toen ze begonnen met deze ingreep. Als je de dijk op liep, lag de zee aan je voeten. Het is zo wonderlijk dat je nu een duingebied ziet! Ik ben heel benieuwd hoe dit duingebied zich ontwikkelt en of het de stormen zal weerstaan.

Archief kunstenaar van de maand.